Waterstof: het gas van de toekomst of de toekomst van gas?

Wat betekent ‘klaar voor 20% bijmenging waterstof’?

Op dit moment zijn er verschillende bedrijven bezig met het testen van ketels die draaien op 100% waterstof. Die testen laten zien dat het kan, maar in de nabije toekomst wordt er nog geen van deze producten op grote schaal verkocht.

De term ‘hydrogen ready’ kent momenteel verschillende definities, wat mogelijk leidt tot onduidelijkheid. Op niveau van norm- en regelgeving wordt gewerkt om tot eenduidigheid te komen.

Dus wat betekent ‘klaar voor 20% bijmenging’ of ‘hydrogen ready’ nu eigenlijk? Lees er meer over in deze blog.

Het verschil tussen grijze, blauwe en groene waterstof

Grijze waterstof wordt geproduceerd met fossiele brandstoffen (aardgas, methaan, propaan etc). Deze fossiele brandstoffen worden middels een chemische reactie omgevormd tot waterstof. Tijdens de productie komt CO₂ vrij.

Groene waterstof wordt heel anders geproduceerd. Dan worden de moleculen van water (H₂O) gesplitst door middel van elektrolyse. Elektriciteit dus. Na de elektrolyse heb je waterstof (H) en zuurstof (O). Zuurstof is niet vervuilend en als de elektriciteit duurzaam is opgewekt ontstaat er dus met recht ‘groene’ waterstof.

Blauwe waterstof is een tussenoplossing. Hierbij wordt de CO₂ die vrijkomt bij de (chemische) productie van grijze waterstof uit fossiele brandstoffen, afgevangen en opgeslagen.

Is groene waterstof altijd een goede duurzame oplossing?

Als het gaat om efficiëntie, wint een direct elektrisch alternatief altijd. Dat komt omdat bij de productie van waterstof al heel veel elektrische energie verloren gaat (20 tot 40%). Met andere woorden het rendement van waterstof is 60 tot 80% ten opzichte van direct inzetbare elektriciteit.

Maar, als onze elektriciteitsnetwerken overbelast zijn, kun je wel het overschot aan elektriciteit omzetten naar waterstof en dat opslaan voor later gebruik. Waterstof is namelijk veel beter op te slaan dan elektriciteit.

Een mooi voorbeeld hiervan is het project van Shell op de Tweede Maasvlakte. Hier wordt hernieuwbare stroom van een groot windpark voor de kust gebruikt voor de productie van groene waterstof. Hier wordt straks 60.000 kg groene waterstof per dag geproduceerd.

Voor de zware industrie is waterstof de meest efficiënte manier om te verduurzamen. Het kost heel veel stroom om de hoge temperaturen te bereiken. Gasachtige brandstoffen zijn hier veel beter voor geschikt. Bovendien kun je voor deze processen niet afhankelijk zijn van weersinvloeden. Waterstof is in dit geval dus de beste duurzame oplossing (mits groen natuurlijk)!

Waterstof is niet zo efficiënt

Indien we groene waterstof gaan gebruiken voor het verwarmen van ons huis of voor ons vervoer, dan zetten we duurzaam opgewekte elektriciteit om naar groene waterstof met een efficiëntie verlies van 20 tot 40%. Een zonneboiler, een elektrische boiler, een warmtepomp of een combinatie van deze technieken is qua rendement veel interessanter.

Maar, als we alles elektrisch willen doen, ook de boiler of cv-ketel én een laadpaal voor de auto, dan hebben we wel heel veel elektriciteit nodig om daarin te voorzien. Dat heeft invloed op de capaciteit van de elektrische aansluitingen bij woningen en bedrijven terwijl de elektriciteitsnetwerken al overvol zijn. Om op korte termijn de CO₂-uitstoot te verminderen zullen we op meer paarden moeten wedden. Daar is waterstof er zeker één van.

Wat zijn de voordelen van waterstof ten opzichte van elektriciteit?

• In tegenstelling tot elektriciteit kan waterstof, net als gas, fysiek opgeslagen worden. Daardoor kan waterstof de seizoensgebonden verschillen in de beschikbaarheid van hernieuwbare elektriciteit opvangen.
• Waterstof kan vervoerd worden per trein of vrachtwagen, maar ook via een pijplijn. De goede Nederlandse gasinfrastructuur kan hier bijvoorbeeld voor worden ingezet.
• Voor mensen die lange afstanden rijden met hun auto: Een auto op waterstof is sneller volgetankt dan een elektrische auto.
• Waterstof heeft gelijksoortige kenmerken als bijvoorbeeld aardgas of propaan. Daardoor ligt de ontwikkeling van producten die op waterstof kunnen functioneren in het verlengde van reeds beschikbare producten.